Evet Arkadaşlar Bugün Yine güzel bir içerik ile sizlerleyim :)
Teknoloji kullanımı ve fazla gözleyici tavırlar, irtibat ve sosyal yeteneklerin gelişimini yasaklıyor. Odaklanma meselesini aşmak için, uyması gereken kaideler tanımlanarak bunlara uyulması sağlanmalı. Civarı dikkat çekici nesnelerden olabildiğince temizleterek, çocuğa sade bir çalışma civarı sağlanmalıdır. Çocuğa gününü tasarılamayı öğretmek de sualin aşılmasında dayanakçı olabilir.
Ulusal Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, Parlayan Nesneler Belirtiyi PNS diye bir kavram bulunduğuna işaret ederek "Bu çağ, PNS çağı. Başka Bir Deyişle kesintisiz bir şey parlatılıyor, kesintisiz bir şey moda haline getiriliyor ve dikkatimiz ayrılıyor. Asla odaklanmamıza fırsat verilmiyor. Çocuklarda benim çok rahat gördüğüm ve telefon veya başka dijital vasıtalarla da PNS'nin giderek kuvvetlendiği bir yarıyıla doğru geliyoruz” demişti. Ulusal Eğitim Bakanı Ziya Selçuk'un gündeme getirdiği odaklanamama problemi, ehemmiyetli meselelerin habercisi olabilir.
Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Çocuk Ergen Uzman Muayenehane Psikolog Aynur Sayım, günlük yaşantımızda yaptığımız aktiflikleri bitirmek için dikkati yoğunlaştırma ve sürdürme maharetine sahip olmamız gerektiğini söyledi.
DEHB gibi psikiyatrik nedenler tesirli olabilir
Aynur Sayım, bir işe yoğunlaşma ve sürdürmemizi etkileyen süreçlerin psikolojik ve etrafsal sebeplerden olabildiği gibi varolan bir psikiyatrik meseleden de kaynaklanabildiğini ifade etti. Uzman Muayenehane Psikolog Aynur Sayım, "Odaklanma meseleyi yaşayan bireylerde, Dikkat Beceriksizliği Hiperaktivite Bozukluğu DEHB gibi psikiyatrik bozukluk kaynaklı bir mesele olabildiği gibi, şahsiyet özellikleri, çok fazla uyarana maruz kalma gibi nedenler de tesirli olabilmektedir” diye konuştu.
Sanal dünya sosyal repertuvar oluşturmaya mani oluyor
Günümüzde etrafsal uyaranların fazla olduğunu vurgulayan Uzman Muayenehane Psikolog Aynur Sayım, bu gidişatın da şahsın irtibat ve mesele çözme yeteneklerini negatif etkilediğine dikkat sürükleyerek "Video, film, irtibat kanalları kapsayan pek çok program var. Biz erişkinler için de geçerli olmakla beraber çocuk ve gençler için bu programlar merak uyandıran ve basit erişilebilir olması açısından çok cazip. Sanal civarda akıl işlevleri yoğun çalışırken, beden pasif kalmakta ve asıl irtibat yerine sanal irtibata ağırlık verilmektedir. Bu da irtibat maharetleri, mesele çözme maharetleri başka bir deyişle sosyal repertuvar oluşturmaktan yoksunluk anlamına geliyor” ihtarında bulundu.
Sosyal repertuvar ne demek
Şahsın ilk yarıyıllardan itibaren geliştirdiği sosyal etrafının, ilişkileri, sosyal stilinin yerleşmesinin sosyal repertuvarını oluşturduğunu ifade eden Sayım, "Bir çocuk erişkinlerle fazla zaman geçiriyor ise çok korunup gözleniyor, tutumlarına müdahale ediliyorsa mesele çözmek zorunda kalmayacaktır, marifet geliştiremeyecek, uygun tutum biçimlerine özümseyemeyecektir. Değişik gidişatlara uyarlama marifeti de böyle kazanılır başka bir deyişle çocuk kendini tanıyacak, karşısındakini tanıyacak, değişik tepkilere nasıl tepki vermesi gerektiğini bilmesi gerekecek. Bu tecrübeleri kısıtlı kalan çocuklar, kesintisiz takviye bekleyen, meselelerini çözemeyen, bu vaziyetlerde evham yaşayan çocuklardır” dedi.
Odaklanma meseleyi DEHB habercisi olabilir
Çocuğun kendisinde var olan bir psikiyatrik meselesinin de odaklanma meselesine yol açabileceğini kaydolan Uzman Muayenehane Psikolog Aynur Sayım, "Misalin DEHB Dikkat Beceriksizliği Hiperaktivite Bozukluğu, yaygın görünen ve rehabilitasyon gerektiren bir psikiyatrik rahatsızlıktır. DEHB esas bulguları dikkat beceriksizliği, fazla hareketlilik ve güdüselliktir” dedi.
Yerinde duramazlar, sık sık laf keserler
Uzman Muayenehane Psikolog Aynur Sayım, bu çocukların ortak özelliklerini de şöyle sıraladı:
– Kıpır kıpırdırlar, yerlerinde duramazlar, yüksek yerlere tırmanırlar, motor takılmış gibi hareket ederler.
– Ani tepkiler verir, çok konuşurlar, sık sık laf keserler.
– Dikkatlerini sürdürmekte zorlandıkları için ders çalışmaktan bunalırlar, bilmeyle alakalı mesele yaşarlar, bu vaziyet akademik galibiyetlerini negatif tesirler.
– Unutkan ve dağınıktırlar, sık eşya kaybederler.
– Israrcıdırlar, isteklerinin hemen yerine getirilmesini isterler.
– Genellikle akılları olağan veya basmakalıpın üzerindedir.
– Genellikle liderlik nitelikleri vardır.”
Hiperaktif çocuklarda bu sualin birliktesi özel bilme eforluğu, davranım bozukluğu, bunalım gibi başka psikiyatrik rahatsızlıklar da görülebildiğini vurgulayan Sayım, "Bu çocuklar, kendilerini emin alanlarda eksik sezdikleri ve kaidelere uyma ve bilmeyle alakalı meselelerinden dolayı sık sık tenkit alırlar. Kendine güvensizlik duygusu yaşamakta ve bu tabloya öteki psikolojik meseleler de ilave edilebilmektedir” ihtarında bulundu.
DEHB, erişkinlerde % 1-2 oranında görülebiliyor
Genellikle çocuklarda görüldüğü sanılan Dikkat Beceriksizliği Hiperaktivite Bozukluğunun DEHB erişkinlikte de devam ettiğini belirten Uzman Muayenehane Psikolog Aynur Sayım, "Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada da yapılan araştırmalar, 100 yetişkinden 1-2 'sinin hiperaktif olduğunu göstermekte ve erişkinlerde de rehabilitasyonu yapılmaktadır” diye konuştu.
Uzman Muayenehane Psikolog Aynur Sayım, özel bilme eforluğu, bunalım, anksiyete bozuklukları, fobiler, konuşma bozuklukları, tutum meselelerinde de çocuğun bir faalliğe odaklanma ve dikkatini sürdürme marifetinde güçlükler görüldüğüne dikkat çekti.
Odaklanma meselesini aşmak için bu tekliflere kulak verin
Odaklanma meselesini aşmak için yapılması gerekenlere değinen Uzman Muayenehane Psikolog Aynur Sayım, ailelere şu önerilerde bulundu:
- Ailenin öncelikli kazanması gereken marifet, tesirli talimat verebilmektir. Ses tonu, göz teması kurulması, net olmak, gaye koymak, tavra odaklanmak gibi teknikler, şuurlu biçimde yapılmalıdır.
- Aile, çocuğun uyması gereken kaideleri tanımlamalıdır. Kazandırılması gereken yetenekler gizeme ile ve somut mükâfatlandırma yapılarak kazandırılmalıdır. Misalin 1 tutum seçilip marka, jeton, puan uygulaması yapılıp, 10 jetona şu mükâfat biçiminde en baştan tanımlanan gayeye müteveccih motive olması sağlanmalıdır.
- Sarih ve net kaideler ve amaçlar tanımlanıp kararlı bir tavır sergilenmelidir.
- Çocuğun tavırları araştırılmalıdır. Neden, hangi civarda, ne biçimde tutum meseleyi ortaya çıkıyor, tahlil yapılıp, o tutum için doğru yaklaşım gereken vaziyetlerde terapistle beraber tanımlanmalıdır.
- Civarı dikkat çekici nesnelerden olabildiğince temizleterek, çocuğa sade bir çalışma civarı sağlanmalıdır. Gününü tasarılama öğretilmelidir. Lüzum vaziyetinde civarı çocuğa göre tertip etmek gerekir.
- Stres vaziyetinde çocuğa güven verme soğukkanlılaştırma biçiminde yaklaşım özümsenmelidir.
- Meselelerin çözümü için aile seansları yapmak, ortak çözümler bulmak çocuk için demokratik bir etraf yaratır, anlaşıldığını, ailesinin onu dinlediğini fark eder, mesele çözme tekniklerini bilir.
- Çocukla kurulan sıhhatli ilişki, öncelikle onu olduğu gibi kabul etmek ve ona bunu sezdirmekten geçer. Koşullar ne olursa olsun, makûs anekdot alsa da kusur yapsa da onu şartsız sevdiğimizi sezdirmeliyiz.
- Çocukla kuracağımız iyi irtibat, irtibat dilimizin yargılayıcı, tenkidi ,suçlayıcı değil de "ben”li tümceler kullanarak ve empatik yaklaşımımız ile olası.” Dargın olduğunu görüyorum, Bunu anlatmak ister misin?” gibi ben dilini kapsayan tümceler kurmalıyız.
- Anne baba olarak bizim modelliğimiz, çocuğun öteki insanlarla kurduğu bağlantının ve kendi disiplininin esasını atacaktır. Misalin, akşam süresince bilgisayar ve telefonu ile ilgilenen anne babalar isek, çocuğumuzu teknolojik aletlerle alakalı disipline etmemiz güç olacaktır.
- Çocuğa zaman ayırmak, iyi bir ilişkinin başlangıcıdır. Dostlarımızla zaman geçirmek, sohbet etmek, reyin oynamak biz erişkinleri nasıl gevşetiyorsa çocuğun da hem dostları ile hem bizimle bunları yapmaya çok gereksinimi var. Değişik olarak biz onların hayat kılavuzları değil miyiz ? Onları hayata hazırlayan, misal olan, mesele çözmeyi, güçlüklerle nasıl baş edeceğini öğreten kılavuzlar. Bu sebeple ona ayıracağımız zaman dilimlerinin -çok bedelli olduğunu vurgulayalım.
- Çocuğun disiplin mevzusunda zorlandığını göz önüne alırsak, bir uzman dayanağı alarak meseleyi çözümüne müteveccih hem çocuk, hem aile, hem de mekteple çalışmalar tasarlamak en uygun yaklaşım olacaktır.
- Çocuğun eforlu ve geliştirilmesi gereken alanlarıyla alakalı çalışma yapılmalıdır.”
Yorumlar
Yorum Gönder